‘LightRec presteert over de hele linie prima’

Kun je iets meer vertellen over jezelf?

“Ik kom eigenlijk uit de finance-wereld: ik heb binnen het Philips-concern diverse CFO-rollen vervuld, zowel binnen Philips Healthcare als binnen Philips Lighting, nu Signify. Zes jaar geleden ben ik overgestapt naar de discipline Collection & Recycling, als naaste collega van Martin de Jager met wie ik veel en intensief contact had. Samen bepaalden wij mede het beleid van de inzamelsystemen in alle Europese landen waar Signify actief is. Nu Martin met pensioen is, heeft men mij gevraagd de voorzittershamer van hem over te nemen – waar ik met plezier ja tegen gezegd heb.”

Dus je kent LightRec goed?

“Laat ik zo zeggen: in een bestuur zitten van een organisatie die zich richt op inzameling en recycling is voor mij bepaald niet nieuw, want ik zit onder andere in Duitsland, Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Italië in vergelijkbare besturen. In die zin neem ik heel veel ervaring mee. Maar de specifieke dynamiek van LightRec, als stichting en lid van de vereniging NVMP met een aparte uitvoeringsorganisatie Wecycle, die is wel nieuw voor mij. Daar ben ik me nu volop in aan het verdiepen.”

Verschilt LightRec zoveel van buitenlandse inzamelsystemen voor lampen en armaturen?

“Dat is een beetje een lastige vraag. Inzamelsystemen laten zich sowieso moeilijk vergelijken, om te beginnen omdat de juridische structuur niet overal hetzelfde is. De stichtingsvorm van Lightrec is wel uniek – meestal is er sprake van een structuur met aandeelhouders, of van een associatie. Ook de splitsing tussen beleid – LightRec – en uitvoering –Wecycle – is in het buitenland niet gebruikelijk. Daar heb je doorgaans één organisatie die beide zaken voor haar rekening neemt, vaak in concurrentie met andere inzamelsystemen. Daarnaast verschilt de overheidscontrole enorm; in landen waar dat slecht geregeld is, zie je veel bedrijven die pretenderen aan inzameling te doen, maar eigenlijk nauwelijks iets ophalen. Zelfs de inzamelresultaten laten zich lastig vergelijken, omdat die deels ook afhankelijk zijn van demografische en economische omstandigheden. Je kunt het rijke Scandinavië met zijn milieubewuste bevolking niet vergelijken met het straatarme Roemenië, waar mensen wel andere zorgen hebben. Overigens presteert LightRec over de hele linie genomen prima. Met name de inzamelstructuur met retailers, DHZ-zaken en supermarkten is echt state-of-the-art.”

Van jou is bekend dat je mede aan de wieg hebt gestaan van Eucolight, de overkoepelende organisatie van Europese inzamelsystemen. Wat doet Eucolight precies en waarom moest er zo’n platform komen?

“Eucolight heeft twee belangrijke doelstellingen: het delen van best practices en het vormgeven van een gezamenlijke lobby in Brussel. Bij dat laatste trekken we samen op met LightingEurope, de Europese organisatie van de lichtindustrie en waar mogelijk ook met andere industrie-associaties en koepels van andere inzamelsystemen – denk aan batterijen of verpakkingen. In 95% van de gevallen hebben we dezelfde belangen, en dan kun je heel goed samen lobbyen. Als je namens een hele industrie een position paper aanbiedt bij de EU, heeft dat meer impact dan dat je dat doet als klein clubje.”

Kun je een voorbeeld geven van zo’n gezamenlijk belang?

“Online freeriding is zo’n onderwerp. Wat we zien is dat de grote platformen als Amazon en Alibaba allerlei kleine firma’s toestaan verlichting rechtstreeks vanuit Azië te leveren op een huisadres in Europa. In verreweg de meeste gevallen moet er binnen 24 of 48 uur geleverd worden. Die levering loopt dan via een warehouse in Europa van het betreffende platform. In veel gevallen wordt er geen BTW en/of importheffing afgedragen, voldoen de producten niet aan de EU veiligheidseisen en wordt er geen verwijderingsbijdrage afgedragen terwijl die producten straks wel ingezameld moeten worden. Dit is typisch een probleem dat veel te groot en complex is om door LightRec alleen aangekaart te worden. Vanuit Eucolight kun je een burning platform creëren en laten zien hoeveel schade de EU hierdoor leidt. Ons voorstel is om de eigenaren van de warehouses straks verantwoordelijk te maken voor het voldoen aan wet- en regelgeving, inclusief afdracht van verwijderingsbijdrage. Het lijkt erop dat we hierin gaan slagen.”

Je bent nu voorzitter. Ga je andere accenten leggen dan je voorganger?

“Zoals gezegd: ik werkte nauw met Martin de Jager samen en we hadden intensief overleg. We waren het op grote lijnen eens over de marsroute dus ik denk niet dat ik de komende tijd grote beleidswijzigingen ga bepleiten. Daarbij ligt er een strategisch plan van het huidige bestuur, met een aantal pijlers waar LightRec de komende jaren op gaat inzetten. Iets anders is dat je moet inspelen op wijzigend overheidsbeleid. Daarvan is de uitkomst nu echter nog moeilijk te voorspellen.”

Hoe zie jij de toekomst van LightRec?

“Ik zie LightRec als een special-purpose vehicle, een entiteit die is opgericht met een specifiek doel: het inzamelen van kwikhoudende lampen. Die moeten niet in het milieu terechtkomen en daar heeft de industrie verantwoordelijkheid voor genomen. Alleen: inmiddels kiest de consument massaal voor ledverlichting en is er wetgeving in de maak die de verkoop van spaarlampen en tl-buizen op termijn verbiedt. Ofwel het probleem van de kwikhoudende lampen zal dus op zeker moment verdwijnen, en dan kun je je afvragen of het nog nodig is een aparte organisatie voor lampeninzameling te hebben. Die zou dan ook kunnen opgaan in een grotere organisatie die elektronica inzamelt – iets dat in Frankrijk overigens al is gebeurd. Maar voorlopig is het zover nog niet – er is nog een enorme berg conventionele verlichting in te zamelen. Dat blijft de komende tijd echt onze focus.”

Maurice Spee Voorzitter Stichting LightRec Linkedin