Huizen wint Wecycle Gouden Bakkie Award
De gemeente Huizen heeft dit jaar een Wecycle Gouden Bakkie Award gewonnen, dankzij een onorthodoxe aanpak bij de inzameling van stads- en straatverlichtingsarmaturen. Voor Thomas Wittekamp, beheerder openbare verlichting bij deze gemeente, is het vooral een zaak van ‘net dat beetje extra aandacht’ voor zaken die gemeenten bij voorkeur uitbesteden. “Als je echt wat wilt bijdragen, moet je er controle op houden.”
Thomas Wittekamp heeft niet alleen veel verstand van openbare verlichting, het is ook een makkelijke prater. Op het gemeentehuis in Huizen doet hij uit de doeken hoe zijn gemeente een aantal jaar geleden een klimaatprogramma ontwikkelde dat op meerdere beleidsterreinen een scala aan maatregelen bevat om aan duurzaamheid te werken. Openbare verlichting was een van die beleidsterreinen, en dat leidde onder meer tot het inkopen van groene stroom en een grootschalige transitie van conventionele naar led-retrofit straatlampen in de jaren 2015/2016.
Circulaire armaturen
“We hebben destijds zo’n 8.500 retrofitlampen geplaatst in bestaande armaturen”, zegt Wittekamp. “Een deel van die armaturen is inmiddels aan vervanging toe: het polycarbonaat van de kappen was destijds minder hard dan tegenwoordig, en daardoor treedt vergeling op. Uit metingen blijkt dat dat leidt tot wel 40% minder lichtopbrengst, wat de veiligheid natuurlijk niet ten goede komt. Ook drogen de rubbers uit, waardoor lekkages kunnen ontstaan. Kortom: los van het reguliere onderhoud zijn we hier behoorlijk druk met alternatieve circulaire materialen en vervangingsprojecten. Per jaar vervangen we zo’n 500 oude armaturen door circulaire of recyclebare led-armaturen.”
Die projecten besteedt Huizen, net als alle andere gemeenten, uit aan een gespecialiseerde installateur. Maar in plaats van contractueel op te nemen dat deze de armaturen moet afvoeren naar een ‘erkende verwerker’, laat Wittekamp Wecycle voor de duur van elk vervangingsproject een inzamelcontainer plaatsen op de gemeentelijke milieustraat. Alle vervangen armaturen worden daar voor recycling verzameld. “Zeker, het is wat meer werk voor ons”, geeft Wittekamp toe. “Maar het is duurzamer, omdat de installateur niet met grote hoeveelheden armaturen door het land hoeft te rijden. En belangrijker nog: we houden als gemeente veel meer grip en zicht op de stroom lampen en armaturen die vrijkomt na vervanging en weten echt zeker dat de materialen verantwoord worden afgevoerd.”
Zekerheid
Op de vraag of een contractueel beding ten aanzien van juiste inzameling en verwerking niet voldoende is, antwoordt Wittekamp: “Dat heb ik ook lang gedacht, maar als puntje bij paaltje komt heb je het proces dan niet echt geborgd als gemeente, want je kunt het niet controleren. Sterker: ik ben me er op zeker moment wat meer in gaan verdiepen, en kwam tot de conclusie dat lampen en armaturen niet in alle gevallen goed verwerkt worden. Bijvoorbeeld omdat restmaterialen als metaal en polycarbonaat weer doorverkocht worden. Dus als je echt wat wilt bijdragen, moet je er controle op houden. De aparte inzameling van afgedankte lampen en armaturen door Wecycle geeft ons de zekerheid dat deze verantwoord worden gerecycled.”
Volgens Wittekamp leggen veel gemeenten nog wat al te makkelijk de verantwoordelijkheid bij de installateur. Dat is vooral een gebrek aan focus: het beheer van de openbare verlichting zit bij middelgrote en kleine gemeenten bijna altijd bij de civieltechnische afdeling, en daar is duurzaamheid meestal een ondergeschoven kindje. “Men redeneert daar ten aanzien van de inzameling: zolang het loopt, loopt het”, zegt hij. “Terwijl als je het net dat beetje meer aandacht geeft, er eigenlijk veel meer duurzaamheidswinst mogelijk is.”
Gouden Bakkie
Dat laatste ziet Wittekamp overigens ook als een uitdaging voor Wecycle en haar opdrachtgever LightRec: zij moeten gemeenten gericht blijven benaderen met de boodschap: we zijn er ook voor jullie, bel ons. Wittekamp: “Ik kan alleen maar tegen mijn collega’s zeggen: ga ermee aan de slag, want het is een heel leuke verrassing als je zomaar een Gouden Bakkie wint!”
Marlous Verbeek-Nooijens, wethouder Beheer Openbare Ruimte: “Huizen heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan en daar past dit initiatief mooi bij. We zijn zeer blij met deze Wecycle Gouden Bakkie Award, erg trots op!”
