De nieuwe structuur van WEEE

Alle betrokken partijen in de keten, van producent, via verkoopkanalen tot inzameling en verwerking, nemen deel aan het Monitoringsberaad. Dit gremium volgt hoe Nederland vordert met het realiseren van de nieuwe ambitieuze inzameldoelstellingen en adviseert hoe het beter kan. De collectieve inzamelsystemen van producenten en importeurs overleggen in de ProducentenRaad hoe zij het beste kunnen voldoen aan hun verantwoordelijkheid binnen het systeem.
"Extra inspanning van alle partijen in de keten vereist bij behalen van de doelstellingen"
Producenten, hun inzamelsystemen en de verwerkers melden vervolgens bij een onafhankelijke stichting, het Nationaal (W)EEE Register, hoeveel apparaten zij op de markt hebben gebracht en hoeveel afgedankte apparaten zij hebben verwerkt. Het register rapporteert de geheel geanonimiseerde gegevens aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu, zodat Nederland een accuraat inzicht heeft in de kringloop en wat daar nog aan ontbreekt.
De oorsprong voor deze nieuwe opzet is gegeven in overleg tussen de overheid, de producenten die de apparatuur op de markt brengen en de bedrijven die afgedankte apparaten verwerken. Zij stonden in de zomer van 2012 bij de invoering van een nieuwe Europese richtlijn over ‘Waste Electric and Electronic Equipment’, WEEE, voor de vraag hoe zij konden voldoen aan de doelstelling om in 2019 65 procent van het gewicht van de nieuw op de markt gebrachte apparatuur in te zamelen en te verwerken.
De doelstelling is uiterst ambitieus: 65 procent van ‘Put on Market’ komt overeen met 85 procent van alle afgedankte apparaten, die vijf, tien of twintig jaar eerder zijn aangeschaft. Elk jaar gaan we immers meer apparaten gebruiken en groeit de op de markt gebrachte hoeveelheid. Onderzoek wijst uit dat ongeveer eentiende van alle afgedankte apparatuur in het rest- en sloopafval terechtkomt en dat nog eens eentiende niet te traceren is, bijvoorbeeld omdat het in andere gescheiden afvalstromen terechtkomt. Om de doelstelling te halen, moet Nederland dus zorgen dat alle traceerbare stromen goed terechtkomen en goed geregistreerd worden, én nog een deel van het e-waste uit het restafval en andere stromen wordt teruggehaald.
Er is een wettelijke plicht om aan inzameling en recycling mee te werken. Zo moeten producenten en importeurs die apparaten op de markt brengen hun verantwoordelijkheid nemen voor het organiseren van de verwijdering na gebruik, gemeenten hebben een zorgplicht voor afval, winkeliers zijn verplicht oude apparaten in te nemen bij aankoop van nieuwe en grote elektronicawinkels moeten zelfs aangeboden kleine oude apparatuur innemen, en verwerkers moeten het e-waste dat zij binnenkrijgen volgens strikte normen recyclen.
Ook al doen partijen alles dat de wet van elk van hen eist, dan nog worden de doelstellingen niet vanzelf behaald. Dat vereist een extra inspanning van alle partijen in de keten.